مقدمه علممقدمه علم، مقدمه دخیل در حصول علم به امتثال ذی المقدمه می باشد. ۱ - تعریفمقدمه علم، مقدمه‌ای است که تحصیل علم به امتثال ذی المقدمه، بر آن متوقف است؛ به این بیان که انجام پاره‌ای از امور، مقدمه برای علم پیدا کردن به وقوع ذی المقدمه در خارج است، مانند: شستن قسمت بالاتری از مرفق در وضو ، که برای حصول علم به انجام یقینی ماموربه و موافقت با امر «اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا وجوهکم و ایدیکم الی المرافق» می‌باشد، و یا مانند جایی که مکلف جهت قبله را نمی‌داند و به خاطر تحصیل علم نسبت به خواندن نماز رو به قبله، به چهار طرف نماز می‌خواند، و یا مانند جایی که شخص در نجاست یکی از دو ظرف شک دارد و از هر دو اجتناب می‌کند. ۲ - بحث از مقدمه علم از دیدگاه اصولیوننکته: اصولی‌ها معتقدند مقدمه علم از بحث مقدمه واجب خارج است، زیرا وجود واجب ، بر آن متوقف نیست، بلکه علم به وجود واجب بر این مقدمه متوقف است؛ بنابراین، ملازمه بین مقدمه علم و ذی المقدمه (واجب) عقلی است نه شرعی . [۳]
تحریر الفصول، ذهنی تهرانی، محمد جواد، ج۲، ص۷۴۱.
[۷]
فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ولایی، عیسی، ص۳۴۰.
[۸]
تقریرات اصول، شهابی، محمود، جزء ۲، ص۶۷.
[۱۰]
الوصول الی کفایة الاصول، شیرازی، محمد، ج۲، ص (۲۶-۲۵).
[۱۲]
مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، محمدی، ابوالحسن، ص۲۱۳.
[۱۴]
نهایة الاصول، بروجردی، حسین، ص۱۵۸.
[۱۶]
منهاج الاصول، عراقی، ضیاء الدین، ج۱، ص (۲۸۴-۲۸۲).
[۱۸]
تحریرات فی الاصول، خمینی، مصطفی، ج۱، ص۴۱۷.
[۱۹]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص (۵۴۹-۵۴۴).
[۲۰]
کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۲، ص (۱۸۵-۱۸۴).
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۸۰، برگرفته از مقاله «مقدمه علم». رده‌های این صفحه : مقدمه
|